Jarenlang werd vet afgeschilderd als de grote boosdoener: dikmakend, ongezond en te vermijden. Maar dat beeld is achterhaald. Vet is geen vijand – sterker nog, het is onmisbaar voor je gezondheid.
Wat doet vet voor je lichaam?
- Het levert energie en helpt bij de opname van vitamines A, D, E en K
- Het draagt bij aan een stabielere bloedsuikerspiegel en een langer verzadigd gevoel
- Het is cruciaal voor hormoonproductie, hersenfunctie en celdeling
- Gezonde vetten beschermen zelfs tegen ontstekingsreacties
En waarom té weinig vet ook risico’s geeft:
Een extreem lage vetinname of een verstoorde vetopname kan leiden tot tekorten aan vetoplosbare vitamines. Bij kinderen kan dit zelfs groeistoornissen veroorzaken. Een tekort aan essentiële vetzuren kan onder andere leiden tot:
- Onvruchtbaarheid
- Huidproblemen
- Chronische ontstekingen
- Vertraagde hersenontwikkeling
- Afwijkingen in de bloedvetten
- Een verzwakt immuunsysteem
Goede vetten vind je o.a. in:
- Vette vis, zoals zalm, markeel of haring
- Onbewerkte noten en zaden
- Olijfolie, lijnzaadolie en avocado’s
- Eierdooiers en volvette zuivel
En wat vermijd je beter?
- Transvetten – dit zijn industriële vetten die ontstaan bij het harden van plantaardige oliën. Ze verhogen het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk en komen voor in margarines, gebak, koek, snacks en gefrituurd fastfood. Hoewel transvetten in Nederland sterk zijn teruggedrongen, zijn ze in geïmporteerde of bewerkte producten veelal nog aanwezig.
- Verzadigde vetten in overmaat – verzadigd vet komt van nature voor in zowel dierlijke als sommige plantaardige producten. Grote hoeveelheden, vooral uit vet vlees (zoals speklapjes), cacaoboter (in chocolade), kokosvet en palmolie, kunnen het LDL-cholesterol verhogen en zo het risico op hart- en vaatziekten vergroten.
Kleine hoeveelheden uit onbewerkte, natuurlijke bronnen zoals eieren of roomboter passen prima binnen een gebalanceerd eetpatroon, maar overmatige inname uit sterk bewerkte producten vermijd je beter.
Richtlijnen voor vetinname
- 20–40% van je dagelijkse caloriebehoefte bij een gezond gewicht
- 20–35% van je dagelijkse caloriebehoefte bij overgewicht
- Maximaal 10% van je calorie-inname uit verzadigde vetten
- Maximaal 1% van je calorie-inname uit transvetten
Conclusie: Vet is niet de vijand, maar een bouwsteen voor een gezond lichaam. Mits je kiest voor de juiste bronnen, is vet een voedingswijs besluit.